Van patiënt naar speler: een nieuwe benadering van dementie en welzijn

Van patiënt naar speler: een nieuwe benadering van dementie en welzijn

We worden met z’n allen steeds ouder, maar gezond ouder worden is helaas niet vanzelfsprekend. In onze moderne samenleving ligt de nadruk vaak op het behandelen van ziekten en aandoeningen. Daarbij dreigen we soms het menselijke aspect uit het oog te verliezen.

Vooral bij aandoeningen zoals dementie, waarbij de cognitieve functies afnemen, is het verleidelijk om mensen te labelen als 'patiënten' en hen te benaderen vanuit een medisch perspectief. Maar wat als we een andere benadering zouden kiezen? Wat als we mensen met dementie niet alleen zien als patiënten, maar als spelers in hun eigen verhaal, met een unieke set van vaardigheden en ervaringen?

Deze verschuiving van patiënt naar speler vormt de kern van een nieuwe benadering in de dementiezorg. Een benadering waarbij de focus ligt op het behoud van waardigheid, autonomie en welzijn. In deze blog ga je ontdekken waarom het zo belangrijk is om mensen met dementie in hun waarde te laten. En waarom deze benadering niet alleen voordelen heeft voor degenen die zorg ontvangen, maar ook voor jou als zorgverlener.

De kracht van erkenning: de zorg voor mensen met dementie

Het behouden van de waardigheid van mensen met dementie is van onschatbare waarde. Vaak gaat de diagnose dementie gepaard met gevoelens van verlies en een afnemend gevoel van eigenwaarde. Door hen te benaderen als spelers in hun eigen verhaal, erkennen we hun individualiteit en betrekken we hen actief bij hun zorgproces. Dit versterkt niet alleen hun gevoel van eigenwaarde, maar bevordert ook hun geestelijke gezondheid en welzijn.

Dementie in zorg

De impact van respect en empathie

Respect en empathie vormen de hoekstenen van een humane benadering van dementiezorg. Door mensen met dementie te behandelen met respect en mededogen, creëren we een sfeer van vertrouwen en veiligheid. Hierdoor voelen zij zich gehoord en gezien, ondanks de uitdagingen die de ziekte met zich meebrengt. Deze verbinding op menselijk niveau bevordert niet alleen hun geestelijk welzijn, maar verrijkt ook de interacties tussen zorgverleners en cliënten.

Wat mensen met dementie ons kunnen leren

Het waarderen van mensen met dementie en begrijpen wat zij ons kunnen leren, is een belangrijk onderwerp dat veel verschillende perspectieven omvat. Zo helpen mensen met dementie ons eraan te herinneren dat elke persoon, ongeacht zijn of haar cognitieve capaciteiten, waardigheid en respect verdient. Ze helpen ons te focussen op het menselijke aspect van zorg en interactie.

Interacties met mensen met dementie zijn vaak oprecht en direct, zonder sociale maskers of pretenties. Deze mensen hebben vaak een rijk leven achter zich vol ervaringen en verhalen. Door naar hen te luisteren, kunnen we waardevolle lessen en perspectieven uit het verleden leren.

Het omgaan met mensen met dementie vereist veel geduld en empathie. Ze leven vaak in het hier en nu, wat ons kan helpen om het belang van mindfulness en het waarderen van het huidige moment te begrijpen. Verbale communicatie kan soms moeilijk zijn. Dit leert ons om creatiever te zijn in onze communicatie, bijvoorbeeld door middel van lichaamstaal, muziek of kunst.

Het zijn de kleine dingen die het hem doen. Een glimlach, een aanraking of simpelweg aanwezig zijn kan een groot verschil maken. Mensen met dementie hebben een intrinsieke waarde die verder gaat dan hun ziekte. Ze herinneren ons aan fundamentele menselijke waarden en kunnen ons belangrijke levenslessen leren.

Dementiezorg

Autonomie herstellen: vergroot de veerkracht en het zelfvertrouwen

Het streven naar behoud van autonomie is onmisbaar in de zorg voor mensen met dementie. Door hen keuzes te bieden en hen actief te betrekken bij besluitvorming over hun zorg, herstellen we een gevoel van controle en zelfbeschikking.

Dit empowermentproces bevordert niet alleen hun gevoel van eigenwaarde, maar versterkt ook hun veerkracht en zelfvertrouwen. Als zorgverlener wordt het je taak om een omgeving te creëren waarin mensen met dementie kunnen gedijen en hun potentieel kunnen blijven benutten.

De genezende kracht van spel en creativiteit

Spel en creativiteit zijn niet alleen vormen van vermaak, maar ook krachtige instrumenten in de zorg voor mensen met dementie. Door middel van spel kunnen we hun cognitieve functies stimuleren, hun stemming verbeteren en sociale interacties bevorderen.

Bovendien biedt creatieve expressie een uitlaatklep voor emoties en een bron van vreugde en verbinding. Door spel en kunst te integreren in de zorgpraktijk, kunnen we een omgeving creëren die rijk is aan mogelijkheden voor groei, plezier en persoonlijke vervulling.

Dementie verbinding door spel

Voordelen van een mensgerichte benadering

Een mensgerichte benadering in dementiezorg biedt voordelen die verder reiken dan alleen degenen die zorg ontvangen. Voor cliënten betekent het:

  • Een verbeterde kwaliteit van leven
  • Een groter gevoel van eigenwaarde
  • Meer betekenisvolle interacties

Maar ook voor zorgverleners leidt deze benadering tot:

  • Een verhoogd gevoel van voldoening
  • Meer vreugde in het werk
  • Een versterkte professionele verbondenheid

Het is een win-winsituatie die niet alleen de zorg verbetert, maar ook de algehele welzijn van zowel cliënten als zorgverleners bevordert.

Hoe implementeren we deze speelse benadering in de dagelijkse zorgpraktijk?

Ben je enthousiast geworden over de mensgerichte benadering in de dementiezorg? Dan rijst wellicht de vraag: hoe kunnen we deze principes daadwerkelijk toepassen in onze dagelijkse zorgpraktijk?

Gelukkig zijn er verschillende praktische strategieën en interventies beschikbaar die je helpen om deze benadering te integreren in de zorgverlening. Van het opzetten van culturele programma's tot het organiseren van interactieve workshops, er zijn talloze manieren waarop we spel, kunst en creativiteit kunnen inzetten om het welzijn van mensen met dementie te bevorderen.

Spelen in de zorg

Spel en kunst in de zorgpraktijk voor mensen met dementie

Hoe implementeer je spel en kunst in de zorgpraktijk voor mensen met dementie? Hier enkele praktische voorbeelden:

Interactieve workshops: organiseer regelmatig workshops waarin mensen met dementie kunnen deelnemen aan creatieve activiteiten zoals schilderen, beeldhouwen, of het maken van muziek. Deze workshops bieden niet alleen een uitlaatklep voor creativiteit, maar stimuleren ook sociale interactie en cognitieve vaardigheden.

Culturele programma's: introduceer culturele programma's die specifiek zijn afgestemd op de interesses en achtergronden van de cliënten. Dit kan variëren van het bijwonen van theatervoorstellingen en museumbezoeken tot het organiseren van lezingen en discussiegroepen over onderwerpen die relevant zijn voor de doelgroep.

Reminiscentie-activiteiten: maak gebruik van reminiscentie-activiteiten om herinneringen op te halen en het gevoel van eigenwaarde te versterken. Dit kan onder meer inhouden: het bekijken van oude foto's en filmpjes, het luisteren naar muziek uit hun jeugd, of het samenstellen van levensverhalen in een creatieve vorm zoals een boek of een collage.

Tuintherapie: richt een speciale tuin in waar mensen met dementie kunnen genieten van de natuur en actief kunnen deelnemen aan tuinieren. Tuintherapie biedt niet alleen ontspanning en plezier, maar kan ook bijdragen aan het behoud van fysieke en cognitieve vaardigheden.

Gebruik van technologie: maak gebruik van moderne technologieën zoals tablets en virtuele realiteit om interactieve spelletjes, educatieve programma's en virtuele reizen aan te bieden. Dit kan een leuke en stimulerende manier zijn om de cognitieve functies te trainen en nieuwe ervaringen op te doen.

Hiermee creëren we een omgeving die rijk is aan mogelijkheden voor groei, plezier en persoonlijke vervulling voor mensen met dementie.

Hoe mooi is het om hun werk of hobby’s weer aan te bieden. Dit kunnen dagelijkse handelingen zijn of in spelvorm worden aangeboden. Hoe dan ook is het is een feest van herkenning.

Samen op weg naar een mensgerichte zorgpraktijk

Door samen te werken aan een mensgerichte benadering van dementiezorg kunnen we echt het verschil maken. Zowel in het leven van mensen met dementie en in jouw leven als verzorger.

Hoe prachtig is een zorgpraktijk die gedreven wordt door empathie, respect en welzijn?

Wil je graag meer weten over hoe je spel, kunst en creativiteit kunt integreren in jouw zorgpraktijk? Of heb je behoefte aan advies en ondersteuning bij het implementeren van deze benadering? Neem dan gerust contact met ons op.


Over de schrijver

Fred de Heer is eigenaar en artistiek/creatief directeur van DOL.
Hij is tevens coach en creatief consultant, NLP Masterpractioner
en van huis uit Docent Dramatische Vorming. Zijn leven is gewijd aan de promotie van drama- en theaterspel in alle lagen van de maatschappij. Fred werkt samen met een groot aantal
gekwalificeerde acteurs en spelbegeleiders.

Reactie plaatsen